پایین بودن کلسترول خون را جدی بگیرید.
پایین بودن کلسترول خون را جدی بگیرید!
آیا چیزی راجع به کلسترول خون می‌دانید؟ اکثر افراد مشکلات کلسترول را با کلسترول بالا مرتبط می‌دانند زیرا کلسترول، یک ماده چرب است که می‌تواند شریان‌های شمارا مسدود کند و با ایجاد اختلال در جریان خون باعث حمله قلبی یا سکته شود. اما جالب است بدانید پایین بودن کلسترول خون نیز می‌تواند بر سلامت شما اثر منفی بگذارد، اما به دلیل اینکه پایین بودن آن به اندازه‌ي کلسترول بالا رایج نیست، اغلب افراد اطلاعات کمی دربارهي آن دارند. پس در ادامه با ما همراه باشید تا باهم دربارهي پایین بودن کلسترول خون و خطرات آن بیشتر بدانیم.
آشنایی با بهترین فوق تخصص قلب و عروق
کلسترول خون چیست؟
کلسترول یک ماده مومی شکل از چربی یا لیپید است که توسط لیپوپروتئین‌ها در خون شما حرکت می‌کند. کلسترول ذاتاً ماده مضر و بدی نیست، بلکه برعکس برخی تصورات و چون آن برای بدن ضروری است. بدن شما برای ساختن دیواره‌های سلولی، هضم غذا و تولید برخی ویتامین‌ها ازجمله ویتامین D و برخی هورمون‌ها به کلسترول نیاز دارد. کلسترول خون از دو منبع به دست می‌آید. حدود سه‌چهارم آن توسط کبد تولید می‌شود و بقیه از غذایی که می‌خورید (منابع غذایی حیوانی مانند تخم‌مرغ، گوشت و مرغ) به دست می‌آید.
دو نوع کلسترول خون وجود دارد که عبارت‌اند از:
کلسترول LDL (لیپوپروتئین با چگالی کم) که اغلب کلسترول بد نامیده می‌شود، زیرا مقدار بیش‌ازحد آن در خون می‌تواند در شریان‌ها تجمع کند و آن‌ها را باریک و مسدود کند.
کلسترول HDL (لیپوپروتئین با چگالی بالا) که معروف به کلسترول خوب است زیرا کلسترول بد را از سلول‌ها دور می‌کند و به کبد بازمی‌گرداند، جایی که LDL می‌تواند تجزیه شود و از بدن خارج شود.
پایین بودن کلسترول خون به چه معناست؟
سطح کلسترول خون (HDL و LDL) را می‌توان با یک آزمایش خون ساده اندازه‌گیری کرد. معمولاً HDL باید در رنج ۶۰ تا ۴۰ میلی‌گرم در هر دسی لیتر خون باشد و LDL باید زیر ۱۰۰ و نهایتاً تا ۴۰ میلی‌گرم در هر دسی لیتر خون باشد. اگر میزان کلسترول کمتر از ۴۰ میلی‌گرم در هر دسی لیتر خون باشد کلسترول بسیار پایین محسوب می‌شود.
چه چیزی باعث پایین بودن کلسترول خون LDL می‌شود؟
سطوح پایین کلسترول LDL ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی (بیماری‌های ارثی) یا عوامل اکتسابی (بیماری‌ها، داروها) باشد:
عوامل ژنتیکی
- آبتالیپوپروتئینمی
- هیپر لیپیدمی نوع سه
- هیپولیپیدمی ترکیبی خانوادگی
- بیماری اندرسون
عوامل اکتسابی
- برخی انواع سرطان مانند سرطان خون، سرطان روده بزرگ، سرطان پروستات و میلوما
- برخی انواع کم‌خونی مانند تالاسمی و کم‌خونی پرنیشیوز
- سل
- شیستوزومیازیس
- سوء‌هاضمه
چه چیزی باعث پایین بودن کلسترول خون HDL می‌شود؟
سطوح پایین کلسترول HDL ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- عوامل ژنتیکی (مانند هیپو آلفا لیپوپروتئینمی)
- اضافه‌وزن
- عدم فعالیت بدنی
- کشیدن سیگار
- رژیم غذایی ناسالم و عدم مصرف میوه و سبزی‌ها به میزان کافی
- بیماری شدید کبد
- بیماری کلیوی شدید
- دیابت نوع ۲
علائم پایین بودن کلسترول خون چیست؟
افراد مبتلابه کلسترول LDL بالا اغلب تا زمان بروز حمله قلبی یا سکته هیچ علامتی ندارند. اما اگر انسداد جدی شریان کرونر وجود داشته باشد، ممکن است درد قفسه سینه را تجربه کنند. درحالی‌که پایین بودن کلسترول خون با چنین دردهای محسوسی همراه نیست و ممکن است فقط به‌صورت افسردگی و اضطراب خود را نشان دهد. علائم افسردگی و اضطراب عبارت‌اند از:
- ناامیدی
- عصبی بودن
- گیجی
- تحریک‌پذیری
- مشکل در تصمیم‌گیری
- تغییرات خلق‌وخوی
- اختلالات مربوط به خواب
- تغییر در الگوی غذا خوردن
پایین بودن کلسترول خون چه عوارض و خطراتی دارد؟
در بیشتر مواقع، پایین بودن کلسترول خون مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما نگرانی‌هایی نیز وجود دارد. در موارد نادر، هیپولیپیدمی یا کلسترول پایین خون می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- اضطراب
- افسردگی
- خونریزی مغزی
- سرطان
- در زنان باردار، زایمان زودرس یا وزن کم نوزان هنگام تولد
- افزایش خطر خودکشی یا رفتار خشونت‌آمیز
در ادامه با جزئیات بیشتر به خطرات پایین بودن کلسترول خون می‌پردازیم.
خطرات HDL پایین خون
سطح کلسترول خون برای حفظ سلامت قلب هرگز نباید خیلی پایین باشد. اگر HDL کمتر از ۴۰ میلی‌گرم در دسی لیتر شود، ممکن است باعث شود LDL کمتری از بدن دفع شود. این مسئله می‌تواند خطر آترواسکلروز (تصلب شرایین)، حمله قلبی و سکته را افزایش دهد.
خطرات LDL پایین خون
اگرچه که پایین بودن LDL خوب است اما اگر به‌طور مداوم سطح آن پایین باشد ممکن است خطر ابتلا به یکسری بیماری‌های خاص افزایش یابد.
همانطور‌که در مطالب قبل گفته شد، کلسترول یکی از اجزای مهم در ساخت غشای سلولی است و به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان در مغز عمل می‌کند و برای ایجاد هورمون‌های استروژن، پروژسترون و تستوسترون توسط بدن استفاده می‌شود. به همین دلیل، سطح LDL پایین ممکن است باعث مختل شدن فعالیت مغزی و هورمونی شود و خطر ابتلا به هیپو بتا لیپوپروتئینمی که یک بیماری مرتبط با افسردگی، سیروز، زایمان زودرس، سکته مغزی هموراژیک و انواع خاصی از سرطان‌ها را افزایش دهد.
به‌طور مشابه، سطح غیرطبیعی LDL در دوران بارداری ممکن است می‌تواند باعث عدم تعادل هورمونی و درنتیجه زایمان زودرس شود.
LDL پایین همچنین با اختلال در تنظیم پروتئینی به نام فاکتور نکروز توموری آلفا (TNF-a) مرتبط است، که این بد تنظیمی می‌تواند منجر به سرطان، افسردگی اساسی و بیماری آلزایمر شود.
برای درمان پایین بودن کلسترول خون چه باید کرد؟
کلسترول پایین خون به‌احتمال‌زیاد ناشی از وجود مشکلی در رژیم غذایی یا وضعیت بدنی فرد است. برای درمان کلسترول پایین خون، درک این نکته مهم است که تنها خوردن غذاهای غنی از کلسترول به‌سادگی مشکل را حل نمی‌کند. معمولاً با گرفتن نمونه خون و انجام ارزیابی سلامت روان، پزشک پیشنهاد‌هایی در رابطه با رژیم غذایی و سبک زندگی برای درمان پایین بودن کلسترول خون ارائه می‌دهد. او حتی ممکن است درصورتی‌که سطح کلسترول بر سلامت روان شما تأثیر گذاشته باشد، داروی ضدافسردگی برای شما تجویز شود.
عمدتاً مدیریت پایین بودن کلسترول خون با هر چیزی غیر از رژیم غذایی یا سبک زندگی دشوار است. در حال حاضر هیچ عامل دارویی به‌تنهایی قادر به افزایش HDL نیست، اما برخی مکمل‌های ویتامین، ازجمله ویتامین E با دوز بالا (100 تا 300 میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز) و ویتامین A، ممکن است به نرمال شدن سطح LDL کمک کنند.
عوامل دیگری که می‌توانند به بالا بردن سطح کلسترول خون کمک کنند عبارت‌اند از:
- انجام ورزش به‌صورت منظم
- آغاز کردن برنامه کاهش وزن، درصورت اضافه‌وزن
- مصرف مقدار زیادی میوه، سبزی‌ها، غلات کامل و آجیل
- محدود کردن مصرف گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده، شکر و آرد فرآوری شده
- خودداری از چربی‌های اشباع‌شده و چربی ترانس
- استفاده از داروهای استاتین در صورت نیاز
- ترک سیگار
چگونه از پایین بودن کلسترول خون پیشگیری کنیم؟
ازآنجایی‌که داشتن پایین بودن کلسترول خون چیزی نیست که بیشتر مردم نگران آن باشند، بسیار کم اتفاق می‌افتند که افراد برای پیشگیری از آن اقداماتی انجام دهند. اما شما برای متعادل نگه‌داشتن سطح کلسترول و پیشگیری از کاهش آن می‌توانید چکاپ‌های مکرر انجام دهید و برای جلوگیری از مصرف استاتین‌ها یا داروهای فشارخون، یک رژیم غذایی سالم برای قلب و یک سبک زندگی فعال داشته باشید. سعی کنید از هرگونه سابقه خانوادگی در زمینه‌ی مشکلات کلسترول آگاه باشید و درنهایت، به علائم اضطراب و استرس توجه کنید.
ازنظر کارشناسان تغذیه لازم است که در روز ۳۰۰ میلی‌گرم کلسترول توسط فرد مصرف شود. سعی کنید غذاهایی مانند تخم‌مرغ و صدف مصرف کنید که دارای کلسترول بالایی هستند اما چربی اشباع کمی دارند.
سخن آخر
همان‌طور که احتمالاً متوجه شدید، پایین بودن کلسترول خون اتفاق نادری است اما ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در سلامتی شما شود. هرزمانی که یکی از علائم این بیماری را در خود حس کردید با پزشک خود تماس بگیرید تا او بتواند با بررسی وضعیت شما بهترین روش درمانی را برایتان در نظر بگیرد.
دیدگاهتان را بنویسید