بیماری تترالوژی فالوت قلب در کودک و بزرگسال
بیماری تترالوژی فالوت قلب چیست؟
بیماری تترالوژی فالوت قلب نوعی نقص مادرزادی است که بر جریان طبیعی خون از قلب به سایر نقاط بدن تاثیر می‌گذارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که قلب کودک به‌درستی شکل نگرفته و کودک داخل رحم رشد کافی نداشته است. در این مقاله از سری مقالات بهترین فوق تخصص قلب و عروق با مار همراه باشید تا اطلاعات کاملی در زمینه این بیماری کسب کنید.
تترالوژی فالوت مجموعه‌ای از چهار نقص در قلب و عروق است. این نقص‌ها عبارت‌اند از:
- نقص دیواره بطنی
- تنگی دریچه ریوی
- هیپرتروفی بطنی راست
- قرار گرفتن آئورت در محل غیرطبیعی
وجود این نقص‌ها، اکسیژن خون جریان‌یافته از قلب به سمت بدن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل نوزادان مبتلا به این بیماری پوستی متمایل به آبی دارند. البته ممکن است تمام نوزادان پوست آبی‌رنگ
نداشته باشند و فقط هنگام گریه یا تغذیه، قسمت‌هایی از بدن به رنگ آبی در بیاید.
تفاوت قلب عادی با قلب مبتلا به تترالوژی فالوت چیست؟
قلب عادی دارای چهار حفره است. دو حفره بالایی قلب دهلیز و حفره‌های پایینی بطن‌های چپ و راست نامیده می‌شوند. دیواره بطنی، بطن‌ها را از هم جدا کرده و از ترکیب خون اکسیژن‌دار و بدون اکسیژن جلوگیری میکند. در یک قلب عادی، خون از بطن راست به‌وسیله شریان ریوی به ریه‌ها منتقل شده و در آنجا اکسیژن دریافت میکند. سپس خون اکسیژن‌دار به بطن چپ برمی‌گردد و از طریق آئورت (شریان اصلی بدن) به سراسر بدن فرستاده میشود.
اما همان‌طور که گفته شد، قلب با تترالوژی فالوت دارای چهار نقص است که عبارت‌اند از:
- نقص دیواره بطنی: وجود نقص دیواره بطنی باعث مخلوط شدن خون اکسیژن‌دار (خون موجود در بطن چپ) و خون بدون اکسیژن (خون موجود در بطن راست) میشود.
- تنگی دریچه ریوی: این نقص باعث میشود دریچه ریوی نتواند به‌طور کامل باز شود. در این صورت جریان خون از بطن راست به شریان ریوی محدود میشود. بنابراین قلب باید فعالیت بیشتری داشته باشد تا بتواند خون را با فشار بیشتری وارد ریه کند.
- هیپرتروفی بطنی راست: در این حالت عضله بطن راست به‌دلیل دریافت جریان خون بیش از حد، از سمت چپ قلب بزرگ‌تر و ضخیم‌تر میشود.
- قرار گرفتن آئورت در جای غیرطبیعی: در یک قلب عادی، آئورت به بطن چپ متصل است و اجازه می‌دهد خون غنی از اکسیژن در سراسر بدن جریان یابد. در بیماری تترالوژی فالوت قلب، آئورت بین بطن چپ و راست قرار دارد. این امر باعث میشود که خون کم‌اکسیژن به‌جای شریان ریوی وارد آئورت شود.
علائم بیماری تترالوژی فالوت
علائم بیماری تترالوژی فالوت بسته به مقدار انسداد جریان خون از بطن راست و به ریه ها متفاوت خواهد بود، اما به طور کلی موارد زیر را میتوان از علائم این بیماری دانست:
- رنگ پوست به دلیل کمبود اکسیژن در خون متمایل به آبی خواهد بود
- فرد هوشیاری خود را از دست داده و در واقع غش می کند
- فرد به ویژه در زمان هایی نظیر غذا خوردن و انجام ورزش دچار تنگی نفس و یا تنفس سریع خواهد شد
- انگشتان دست و پا شکلی غیر طبیعی و چماقی شکل به می گیرند
- فرد دچار افت وزن می شود
- در حین بازی و ورزش خیلی زود خسته خواهد شد
- بدن او بسیار تحریک پذیر است
- گریه های او بسیار طولانی مدت میباشد
- بروز سوفل قلبی
عوامل افزایش بروز تترالوژی فالوت
اگر چه هنوز نمی توان برای بیماری تترالوژی فالوت علت مشخصی تعیین نمود اما عوامل گوناگونی در این بین وجود دارند که باعث خواهند شد خطر ابتلای نوزاد به این بیماری بیشتر گردد. از بین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بیماری های ویروسی نظیر سرخجه در بارداری
- مصرف الکل توسط مادر در بارداری
- تغذیه نامناسب مادر در بارداری
- بالاتر بودن سن مادر از 40 سال
- ابتلای پدر و مادر به بیماری تترالوژی فالوت
- سندرم داون یا سندرم دی جرج
علت های بروز تترالوژی فالوت
تنگی دریچه ریوی
با باریک شدن دریچه ریوی، حفره سمت راست پایینی قلب از رگ های خون اصلی منتهی به ریه مجزا میگردد. از سویی تنگی دریچه ریوی سبب کاهش جریان خون به ریه ها شده و در عضلات زیر دریچه ریوی نیز این تنگ شدگی اثراتی به جای خواهد گذاشت.
نقص دیواره بین بطنی
این نقص در واقع سوراخی در دیوار جداکننده دو حفره پایین تر از قلب میباشد. این سوراخ موجب میشود که خون بدون اکسیژن موجود در بطن راست با خون جاری شده به بطن چپ که در واقع خون اکسیژن شده تازه میباشد ترکیب گردد.
خون جاری شده از بطن چپ به بطن راست نیز در شیوه ای نامناسب مجدد جریانی رو به عقب پیدا خواهد نمود. بر اثر جریان خون از راه دیواره بین بطنی ناسالم، خون اکسیژن دار کمتری به بدن رسیده و از این رو قلب دچار ضعف میگردد.
نقص آئورت (Aorta Overriding )
محل قرارگیری آئورت در شاخه بطن چپ است. در بیماری تترالوژی فالوت، آئورت کمی به سمت راست جابجا می گردد. در چنین حالتی آئورت خون دریافتی از هر دو بطن چپ و راست را با هم ترکیب نموده و در واقع خون کم اکسیژن بطن راست با خون پراکسیژن بطن چپ ادغام میگردد.
هیپرتروفی بطن راست
در زمان فعالیت شدید قلب در زمینه پمپاژ، رفته رفته ضخامت دیواره عضلانی بطن راست بیشتر میگردد. از این رو بعد از گذشت مدتی قلب سخت و ضعیف شده و دچار نارسایی خواهد شد.
البته افراد درگیر با تترالوژی فالوت احتمال دارد نقص های قلبی دیگری مانند نقص پروتز دهلیزی , جابجایی عروق بزرگ ,و ناهنجاری‌های عروق کرونر داشته باشند. برخی از کودکان دارای تترالوژی فالوت (TOF) گاهی دچار نقایص قلبی، مانند سوراخ بین دو حفره بالایی قلب (نقص دیواره بین دهلیزی) نیز میباشند.
عوارض بیماری تترالوژی فالوت
- به طور کلی تمامی کودکانی که دارای بیماری تترالوژی فالوت (TOF) هستند بایستی تحت عمل جراحی اصلاحی قرار گیرند و در غیر این صورت ممکن است رشد کودک دچار اختلال گردد.
- کودک در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر اندوکاردیت عفونی میباشد.
- عدم درمان بیماری تترالوژی فالوت باعث میگردد که رفته رفته با گذشت زمان عوارض این بیماری با شدت هر چه بیشتر خود را نشان دهند و حتی گاهی ممکن است بر اثر این بیماری فرد در اوایل بزرگسالی به مرگ زودهنگام و یا ناتوانی دچار گردد.
چه زمانی باید برای تترالوژی فالوت به پزشک مراجعه شود؟
اگر متوجه شدید که کودک شما علائم زیر دارد کمک های پزشکی درخواست کنید :
- اشکال در تنفس
- تغییر رنگ پوست مایل به آبی
- بیهوش شدن یا تشنج
- ضعف
- تحریک پذیری غیر معمول
اگر کودک شما آبی (سیانوز) می شود، بدن کودک تان را به یکی از طرفین قرار دهید و زانوی کودک تان به طرف سینه اش بکشید. این میتواند به افزایش جریان خون به ریه ها کمک کند. بلافاصله با ۱۱۵ و یا شماره اورژانس محلی خود تماس بگیرید.
درمان بیماری تترالوژی فالوت :
جراحی قلب باز:
درمان بیماری تترالوژی فالوت با روش جراحی قلب باز است.این عمل در اکثر کشورهای پیشرفته و در مراکز مجهز توسط تیم جراحی با تجربه در زیر یکسالگی انجام میشود.در کشور ما نیز امکان انجام عمل جراحی در زیر یکسالگی وجود دارد. در این عمل تمامی نقایص قلبی در یک مرحله رفع میشود. برای انجام این عمل باید عروق ریه از حداقل رشد لازم برخوردار باشند و قابلیت پذیرش خون بطن راست را پس از عمل داشته باشند.
عمل جراحی قلب بسته:
BT Shunt یک عمل جراحی موقت است که نقص اصلی برطرف نمیشود و بصورت موقت با کاهش کبودی حال عمومی بیمار را بهتر میکند.
در زمانی که پزشک معالج تصمیم به انجام عمل جراحی قلب باز در سنین بالای یک سالگی بگیرد به صورت موقت به کمک یک شانت(لوله پلاستیکی) بین آئورت و و شریان ریوی ارتباط برقرار میکند.این امر با بهبود میزان خون شریان ریوی بصورت موقت اکسیژن خون را افزایش داده،کبودی بیمار را کم کرده و حال عمومی بیمار را بهتر میکند.در هنگام عمل جراحی قلب باز این شانت بسته میشود.
برای پیشگیری از انسداد خودبخود شانت BT بیمار باید روزانه آسپرین مصرف کند.در هنگام ابتلای کودک به بیماری های ویروسی و بخصوص بیماری آبله مرغان باید آسپرین قطع وبا تجویز پزشک معالج داروی جایگزین استفاده شود.
دیدگاهتان را بنویسید