همه‌چیز درباره‌ي سرطان خون در کودکان

انواع سلول‌های خونی عبارت‌اند از:

1. گلبول‌های قرمز: گلبول‌های قرمز خون حامل اکسیژن هستند. هنگامی‌که سطح گلبول قرمز در بدن کودک پایین باشد، باعث بروز کم‌خونی در او می‌شود. در این شرایط کودک ممکن است احساس خستگی، ضعف و تنگی نفس کند.
2. پلاکت‌ها (ترومبوسیت‌ها): پلاکت‌ها به لخته شدن خون و توقف خونریزی کمک می‌کنند. هنگامی‌که سطح پلاکت‌های کودک کم باشد، بدن او راحت‌تر کبود می‌شود و خونریزی دیرتر بند می‌آید.
3. گلبول‌های سفید (لکوسیت‌ها): گلبول‌های سفید با عفونت و سایر بیماری‌ها مبارزه می‌کنند. زمانی که کودک دارای سطوح پایین گلبول‌های سفید باشد، احتمال ابتلای او به عفونت بیشتر است.

سرطان خون کودکان انواع مختلفی دارد. اکثر لوسمی‌ها در کودکان حاد هستند، به این معنی که سلول‌های سرطانی به‌سرعت رشد می‌کنند و تکثیر می‌شوند. برخی از انواع سرطان خون کودکان عبارت‌اند از:

1. لوسمی لنفوسیتی حاد (لنفوبلاستیک): این شایع‌ترین نوع سرطان خون در کودکان است.
2. لوسمی حاد میلوژن (میلوئید، میلوسیتیک، غیرلنفوسیتی): این دومین نوع شایع سرطان خون در کودکان است.
3. لوسمی ترکیبی: این نوع سرطان خون کودکان نادر است. این ترکیبی از دو نوع سرطان قبل است.
4. لوسمی میلوژن مزمن:‌ این نوع از سرطان خون در کودکان نیز نادر است.
5. لوسمی لنفوسیتی مزمن: این نوع در سرطان خون در کودکان بسیار نادر است.

دلایل بروز سرطان خون در کودکان چیست؟

متأسفانه هنوز علت دقیق بروز سرطان خون کودکان مشخص نیست. البته که شرایط خاصی وجود دارد که از والدین به فرزندان منتقل می‌شود (به‌صورت ارثی) و خطر ابتلا به سرطان خون در دوران کودکی را افزایش می‌دهد. اما اکثر سرطان‌های خون دوران کودکی ارثی نیستند. محققان در برخی تغییرات تغییراتی (جهش) در ژن‌های سلول‌های مغز استخوان یافته‌اند. این تغییرات ممکن است در اوایل زندگی کودک یا حتی قبل از تولد رخ دهد. بااین‌وجود ممکن هم است که به‌طور تصادفی (پراکنده) رخ دهند.

علائم سرطان خون کودکان چیست؟

علائم سرطان خود کودکان به عوامل زیادی بستگی دارد. سرطان ممکن است در مغز استخوان، خون و سایر بافت‌ها و اندام‌ها ازجمله غدد لنفاوی، کبد، طحال، تیموس، مغز، نخاع، لثه و پوست ایجاد شود. بر این اساس علائم ممکن است در هر کودک کمی متفاوت باشد. اما به‌طورکلی برخی از علائم سرطان خون کودکان عبارت‌اند از:

• پوست رنگ‌پریده
• احساس خستگی، ضعف یا سردی
• سرگیجه
• سردرد
• تنگی نفس، مشکل در تنفس
• عفونت‌های مکرر یا طولانی‌مدت
• تب
• کبودی یا خونریزی ناگهانی، مانند خونریزی از بینی یا خونریزی لثه
• درد استخوان یا مفاصل
• تورم شکم
• کم‌اشتهایی
• کاهش وزن
• تورم غدد لنفاوی
• سرطان خون کودکان چگونه درمان می‌شود؟

درمان سرطان خون کودکان به نوع سرطان خون و عوامل دیگر بستگی دارد. پزشک بر اساس نوع سرطان خون یکی از روش‌‌های درمانی زیر را توصیه خواهد کرد:

شیمی‌درمانی

 شیمی‌درمانی متشکل از داروهایی است که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند یا از رشد آن‌ها جلوگیری می‌کنند. این داروها ممکن است به داخل ورید یا کانال نخاعی تزریق شوند یا به عضله تزریق شوند یا از طریق دهان مصرف شوند. شیمی‌درمانی، درمان اصلی اکثر سرطان‌های خون در کودکان است. در این درمان چندین نوع دارو اغلب در زمان‌های مختلف تجویز می‌شوند. این کار معمولاً به‌صورت چرخه‌ای انجام‌شده و دوره‌های استراحت در بین آن‌ها وجود دارد. این به کودک فرصت می‌دهد تا از عوارض جانبی رهایی یابد.

پرتودرمانی

در این روش درمانی از پرتوهای ایکس پرانرژی یا انواع دیگر تشعشعات برای درمان سرطان خون کودکان استفاده می‌شود. این پرتوها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آن‌ها استفاده می‌شوند. پرتودرمانی اغلب در موارد خاصی استفاده می‌شود.

شیمی‌درمانی با دوز بالا با پیوند سلول بنیادی

 در این درمان سلول‌های خونی سالم و جوان (سلول‌های بنیادی) از کودک یا شخص دیگری گرفته می‌شود. به دنبال این مقدار زیادی داروی شیمی‌درمانی تجویز می‌شود تا باعث آسیب به مغز استخوان شوند. پس از شیمی‌درمانی، سلول‌های بنیادی جدید جایگزین می‌شوند.

درمان هدفمند

در این درمان از داروهای خاصی استفاده می‌شود که ممکن است درزمانی که شیمی‌درمانی مؤثر نباشد، کارساز باشند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است این روش برای درمان کودکان مبتلابه لوسمی میلوئید مزمن (CML) استفاده شود. درمان هدفمند اغلب عوارض جانبی کمتری دارد.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی درمانی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا به سلول‌های سرطانی حمله کند و به مبارزه با آن‌ها بپردازد.

مراقبت‌های حمایتی

درمان سرطان خون در کودکان می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. برای درد، تب، عفونت و تهوع و استفراغ می‌توان از داروها و درمان‌های دیگر استفاده کرد.

آزمایشات بالینی

درمان‌های جدیدی برای بهبود نتیجه و کاهش عوارض جانبی در حال آزمایش هستند که می‌توانند به کودک شما کمک کنند. از پزشک متخصص فرزند خود بپرسید که آیا درمان‌هایی در حال آزمایش هستند که بتوانند برای کودک شما خوب باشد.

با هر نوع سرطان خونی، میزان بهبودی (پیش‌آگهی) کودک متفاوت است. یادت باشد:

• دریافت فوری درمان پزشکی برای بهترین پیش‌آگهی مهم است.
• مراقبت مداوم در طول درمان و بعدازآن بسیار ضروری است.

برای پیشگیری از سرطان خون کودک خود چه کنید؟

متأسفانه اکثر سرطان‌های دوران کودکی، ازجمله سرطان خون، قابل‌پیشگیری نیستند.

عوارض احتمالی سرطان خون کودکان چیست؟

کودک مبتلابه سرطان خون ممکن است به خاطر خود بیماری یا درمان این عوارضی جانبی از خود نشان دهد، که این عوارض می‌توانند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشند.

درمان سرطان خون می‌تواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد. برخی از این عوارض جانبی جزئی‌اند اما برخی دیگر ممکن است جدی و حتی تهدیدکننده زندگی باشند.

عوارض احتمالی سرطان خون کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• عفونت‌های جدی
• خونریزی شدید
• غلیظ شدن خون

عوارض طولانی‌مدت احتمالی ناشی از لوسمی یا درمان این می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بازگشت سرطان خون
• بروز سایر سرطان‌ها
• مشکلات قلبی و ریوی
• مشکلات یادگیری
• کند شدن رشد و نمو
• ناتوانی در باروری در آینده
• مشکلات استخوانی مانند پوکی استخوان

سرطان خود کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

بسیاری از علائم سرطان خون دوران کودکی عمومی هستند و می‌توانند ناشی از طیف وسیعی از بیماری‌ها باشند. برای تشخیص قطعی لوسمی، باید تعدادی آزمایش انجام شود.

برای تشخیص سرطان خون کودکان پزشک کودک را معاینه فیزیکی می‌کند و نمونه خون او را می‌گیرد تا بتواند این را زیر میکروسکوپ بررسی کند. اگر آزمایش خون کودک تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی و تعداد کمی گلبول‌های سالم را نشان دهد، آزمایش‌های بیشتری برای تأیید تشخیص انجام خواهد شد.

چگونه می‌توانید به فرزندتان کمک کنید با سرطان خون زندگی کند؟

کودک مبتلابه سرطان خون نیاز به مراقبت مداوم دارد. پس از تشخیص سرطان خون، کودک توسط متخصصان سرطان و سایر ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ویزیت می‌شود تا هرگونه عوارض دیرهنگام درمان را از بین برده و علائم یا نشانه‌های بازگشت سرطان را تحت نظر داشته باشند. در این راستا فرزند شما با آزمایش‌های تصویربرداری و آزمایش‌های دیگر بررسی می‌شود.

شما می‌توانید به طرق مختلف به فرزندتان کمک کنید تا درمان خود را مدیریت کند. مثلاً:

1. کودک شما ممکن است در غذا خوردن مشکل داشته باشد. در چنین شرایطی یک متخصص تغذیه می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
2. کودک شما ممکن است اغلب احساس خستگی کند. در این وضعیت او باید استراحت و فعالیت را متعادل کند. فرزندتان را تشویق کنید تاکمی ورزش کند. این هم برای سلامت کلی او خوب است و هم ممکن است به کاهش خستگی‌ کمک کند.
3. از فرزندتان حمایت عاطفی کنید. پیدا کردن یک مشاور می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
4. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما در تمام قرار ملاقات‌ها با پزشک شرکت می‌کند.