همه چیز را درباره نوار قلب بدانید
نوار قلب چیست؟
یک تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام نمایش ساده‌ای از فعالیت الکتریکی ماهیچه قلب و تغییرات آن در طول زمان است که این فعالیت‌های الکتریکی اغلب بر روی یک برگه کاغذی برای آنالیز و بررسی آسان‌تر پرینت می‌شود.
مانند ماهیچه‌های دیگر، ماهیچه قلبی در پاسخ به دپلاریزاسیون الکتریکی سلول‌های ماهیچه منقبض می‌شود. در واقع نوار قلب، مجموع همین فعالیت‌های الکتریکی است که در زمان کوتاه به اندازه چند ثانیه تقویت شده و ثبت و ضبط می‌شوند.
با سایت بهترین فوق تخصص قلب و عروق همراه باشید تا اطلاعات کاملی در زمینه نوار قلب کسب کردع باشید.
نوار قلب با قرار دادن الکترود در قسمت‌های مختلف بدن ساخته می‌شود. الکترودهایی که فعالیت الکتریکی قلب را ضبط می‌کنند در ۱۰ مکان مختلف قرار می‌گیرند، ۴ الکترود روی هر یک از دست‌ها و پاها و شش الکترود دیگر در مکان‌های مختلف در سطح قدامی سینه قرار می‌گیرند.
پس از برقراری جریان در الکترودها، یک میلی ولت از منبع الکتریکی خارجی وارد بدن می‌شود. در این حالت دستگاه کالیبره می‌شود. استاندارد کردن یا کالیبره کردن نوار قلب، امکان مقایسه آن را در افراد مختلف امکان پذیر میکند.
الکتروکاردیوگرام نرمال، نتایج انحرافات معمولی به سمت بالا و پایین را نشان می‌دهد که منعکس کننده انقباض متناوب دهلیز (دو اتاقک فوقانی) و بطن‌های (دو محفظه پایین) قلب است. اولین انحراف به سمت بالا که با حرف P نمایش داده می‌شود به دلیل انقباض دهلیزی است و به عنوان کمپلکس دهلیزی شناخته می‌شود.
انحرافات دیگر الکتروکاردیوگرام Q ،R ،S و T همه به دلیل عمل بطن‌ها ایجاد می‌شوند و به عنوان کمپلکس‌های بطنی شناخته می‌شوند. هرگونه انحراف از حالت نرمال در یک نوار قلب خاص، نشانگر یک اختلال قلبی احتمالی است.
تاریخچه نوار قلب
الکتروکاردیوگرافی به عنوان روش ردیابی گرافیکی (الکتروکاردیوگرام ECG،EKG) شناخته می‌شود که جریان الکتریکی تولید شده توسط عضله قلب در هر ضربان قلب را شناسایی میکند. اطلاعات به دست آمده از این روش ضبط می‌شود و اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت و عملکرد قلب در اختیار پزشک قرار می‌دهد.
فیزیولوژیست هلندی، «ویلم ایتینوون» (Willem Einthoven) اولین نوار قلب را در سال 1903 ایجاد کرد. در اواخر دهه 1960، الکتروکاردیوگرافی رایانه‌ای در بسیاری از بیمارستان‌های بزرگتر مورد استفاده قرار گرفت.
انواع تست‌های نوار قلب
براساس نیاز بیمار و نوع مشکل قلبی، پزشک 3 روش متداول انجام تست نوار قلب را توصیه میکند که در اینجا به بررسی هر 3 روش می‌پردازیم.
هولتر مانیتور
در روش «هولتر مانیتور» (Holter monitor)، از یک دستگاه کوچک و قابل حمل که ریتم قلب بیمار را بررسی میکند، استفاده می‌شود. پزشک ممکن است از بیمار بخواهد که این دستگاه را برای مدت یک تا دو روز با خود حمل کند. در طول این مدت دستگاه تمام ضربان قلب بیمار را ضبط میکند.
یک تست هولتر مانیتور معمولا بعد از یک تست الکتروکاردیوگرام عادی انجام می‌شود، به خصوص زمانی که نوار قلب معمولی اطلاعات کافی در اختیار پزشک برای تشخیص بیماری قرار ندهد، از روش هولتر مانیتور استفاده می‌شود.
در برخی موارد روش هولتر استاندارد نیز ممکن است برای تشخیص کافی نباشد، از این رو پزشک استفاده از روش هولتر مانیتور وایرلس را پیشنهاد میکند که میتواند عملکرد قلب را برای یک هفته ثبت و ضبط کند.
دستگاه قابل کاشت لوپ قلب
دستگاه قابل کاشت ضبط کننده لوپ قلب (Implantable Loop Recorder) یک نوع دستگاه مانیتورینگ است که ریتم قلب را به صورت متوالی برای مدت‌های طولانی (حداکثر تا ۳ سال) مورد بررسی قرار می‌دهد. این دستگاه سیگنال‌های الکتریکی قلب را ثبت میکند با استفاده از یک ابزار کوچک که در زیر پوست در ناحیه سینه جای‌گذاری می‌شود.
دستگاه ایونت مانیتور (Event Monitor)
این دستگاه یک ابزار قابل حمل شبیه به هولتر است اما میتواند سیگنال‌های قلبی را فقط در زمان مشخصی برای چند دقیقه ثبت و ضبط کند. این وسیله توسط بیمار به مدت طولانی قابل حمل است (اغلب به مدت ۳۰ روز). بیمار زمانی که علائم بیماری را احساس میکند، دکمه دستگاه را برای ثبت ریتم قلبی باید فشار دهد. برخی از این ابزارها به طور خودکار با بروز علائم شروع به ضبط سیگنال می‌کنند.
در طول فرایند گرفتن نوار قلب چه اتفاقی می‌افتد؟
گرفتن EKG سریع، بدون درد و بی‌ضرر است. بعد از این که گان پوشیدید، یک تکنسین ۱۲ تا ۱۵ الکترود نرم را با ژل به سینه، دست‌ها و پاهایتان متصل میکند. برای اطمینان از این که الکترودها به درستی به پوست شما چسبیده‌اند، ممکن است او مجبور شود نواحی کوچکی را بتراشد. هر الکترود تقریباً به اندازه یک سکه‌ی کوچک است. این الکترودها به سیم‌های الکتریکی (وایر) متصل می‌شوند، که این سیم‌ها هم به دستگاه EKG متصل می‌شوند.
در طول آزمایش، هنگامی که دستگاه فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت میکند و اطلاعات را روی یک نمودار می‌کشد، باید روی تخت دراز بکشید. مطمئن شوید که تا حد ممکن دراز کشیده‌اید و به طور طبیعی نفس بکشید. شما نباید در طول آزمایش صحبت کنید.
پس از عمل، الکترودها برداشته و دور ریخته می‌شوند. کل این فرآیند حدود ۱۰ دقیقه زمان می‌برد.
کاربردهای نوار قلب
علاوه بر کاربردهای متعدد تشخیصی در بیماریهای قلبی برای پایش هر نوع تغییر در درمان یا تغییر یا بروز علایم جدید در بیمار میتوان نوار قلب گرفت. در بیماران قلبی حتی بدون علامت بهتر است حداقل هر سال یک بار نوار قلب گرفته شود.
نوار قلب به عنوان اولین تست در تشخیص سکته قلبی و بیماریهای عروق کرونر میتواند با کمک به پزشک نجات بخش جان بسیاری از بیماران در مراحل اولیه و پرخطر بیماری باشد.
کاربرد بسیار مهم دیگر نوار قلب غیر از تشخیص بیماریهای عروق کرونر در تشخیص و درمان اختلالات ریتم و ضربان قلب است که در بسیاری از موارد به تنهایی میتواند بیمار را تعیین تکلیف نماید یا گاهی در موارد اورژانس با تشخیص زودرس یک آریتمی کشنده میتواند جان بیمار را نجات دهد.
از کاربردهای دیگر نوار قلب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بزرگی یا گشادی حفرات قلبی
- کلفتی یا ضخامت دیواره قلب
- التهاب عضله یا پرده اطراف قلب
- وجود مایع در اطراف قلب
- گاهی تنگی یا گشادی دریچه ها
- بعضی اختلالات ارثی و مادرزادی قلب
- گاهی اثربخشی یا عوارض دارویی
- اختلالات الکترولیتی و…
تشخیص بیماری با نوار قلب
داشتن یک ضربان قلب سریع، آهسته و یا آریتمی های قلبی سرنخ هایی در مورد بیماری قلبی به متخصص می دهد از جمله:
ضربان قلب
بطور معمول ، ضربان قلب را میتوان با چک کردن نبض اندازه گیری کرد. اما اگر نبض به دشواری احساس می شود و یا برای شمارش دقیق خیلی سریع یا خیلی نامنظم است، نوار قلب راهکار اصلی است.
ریتم قلب
نوار قلب میتواند به متخصصین در شناسایی ضربان قلب غیر معمول سریع یا تاکی کاردی، ضربان قلب کند تر از معمول یا برادی کاردی و بی نظمی های دیگر ریتم قلب یا آریتمی کمک شایانی کند. این شرایط ممکن است هنگامی اتفاقی بیفتد که هر بخشی از سیستم الکتریکی قلب دچار اختلال در عملکرد شود. در موارد دیگر، داروها مانند مسدودکننده های بتا هم چون بتا بلاکرها، دارو های روان گردان یا آمفتامین ها، میتوانند آغاز کننده آریتمی قلبی باشند.
حمله قلبی
نوار قلب، اغلب می تواند شواهدی از یک حمله قلبی در گذشته یا یک سکته قلبی در حال پیشرفت را نشان دهد . الگوهای موجود در نوار قلب امکان دارد نشان دهنده آسیب دیدن بخشی از عضله قلب و همچنین میزان آسیب باشند.
خون و اکسیژن رسانی ناکافی به قلب
نوار قلب می تواند زمانی انجام شود که بی علائمی دارید و می تواند به متخصصین در تعیین این که آیا درد قفسه سینه توسط کاهش جریان خون به عضله قلب ، از جمله درد قفسه سینه با آنژین ناپایدار ایجاد شده ، کمک کننده باشد .
ناهنجاری های ساختاری
نوار قلب می تواند سرنخ هایی در مورد بزرگ شدگی حفره ها و یا دیواره های قلب، نقایص قلبی و سایر مشکلات قلبی فراهم کند. اگر متخصص قلب و عروق هرگونه بی نظمی در ریتم قلب بیمار پیدا کرد، امکان دارد دیگر روشهای تشخیص بیماریهای قلبی عروقی را برای بیمار تجویز کند.
خطرات نوار قلب
نوار قلب یک روش بی خطر است. شما ممکن است یک ناراحتی جزئی، شبیه به از برداشتن چسب پانسمان، زمانی که الکترود های ثبت کننده از قفسه سینه تان برداشته می شوند، احساس کنید. گاهی ممکن است بدن به نوار الکترود حساس باشد و سبب قرمزی یا تورم بر روی پوست شما شود.
در یک تست استرس ، در حالی که شما ورزش می کنید و یا بعد از مصرف داروهایی که اثراتی شبیه به فعالیت بدنی دارند، ECG یا نوار قلب برداشته می شود که ممکن است باعث ضربان قلب نامنظم یا به ندرت، یک حمله قلبی شوند . این عوارض جانبی توسط ورزش و یا دارو، نه خود ECG ایجاد می شوند.
هرگونه خطر برق گرفتگی در طول انجام نوار قلب وجود ندارد. الکترودهای قرار داده شده بر روی بدن شما تنها فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کنند. الکترودها برق را ساطع نمی کنند.
آماده شدن جهت گرفتن نوار قلب
- بیمار قبل از انجام تست نباید فعالیت فیزیکی شدید داشته باشد.
- بیمار بهتر است به دور از استرس باشد.
- بیمار قبل از مراجعه وعده غذایی سنگینی میل نکرده باشد.
- در مورد آقایان تراشیدن موهای سینه ضروری است.
دیدگاهتان را بنویسید