آیا بیماری های قلبی باعث یائسگی زودرس می شود؟
آیا بیماری‌های قلبی با یائسگی زودرس در ارتباط‌اند؟!
بسیاری از زنان فکر می‌کنند که بیماری قلبی یک بیماری مردانه است. این نیست. بیماری قلبی قاتل شماره یک زنان است. درواقع، پس از 50 سالگی، تقریباً نیمی از مرگ‌ومیر در زنان به دلیل نوعی بیماری قلبی عروقی است؛ اما آیا تابه‌حال به چرایی این مسئله اندیشیده‌اید؟!
اگرچه بیماری‌های قلبی عروقی علت اصلی مرگ‌ومیر در بین زنان در ایالات‌متحده و در سراسر جهان است، اما عوامل خطرزای جنسی برای بیماری‌های قلبی عروقی در زنان ناشناخته باقی‌مانده است و به‌طور کامل شناخته‌نشده است. ازجمله این عوامل که با بیماری‌های قلبی ارتباط دارد، می‌توان به یائسگی اشاره کرد.
در این مقاله از سری مقالات دکتر پرآذران، فوق تخصص قلب و عروق همراه باشید تا ارتباط بین بیماری‌های قلبی و یائسگی زودرس را برایتان شرح دهیم.
یائسگی چیست و چه علائمی دارد؟
یائسگی (Menopause) وضعیتی طبیعی در زنان است که همه آن را تجربه می‌کنند، در برخی افراد می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. برخی علائم آن مثل احساس گرگرفتگی، خستگی، افسردگی، خشکی واژن و نزدیکی دردناک می‌تواند تأثیر بسیار نامطلوبی بر روی کیفیت زندگی افراد ایجاد کند. درنتیجه شناخت دقیق و درمان صحیح عوارض آن، نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت زندگی ایجاد می‌کند.
«یائسگی» به معنی متوقف شدن دوره‌های قاعدگی و پایان دوران باروری و تولیدمثل است و به دلیل نوسانات شدید هورمونی، علائم متوسط تا شدیدی را تجربه می‌کند؛ اما همه‌ی خانم‌ها باید بدانند یائسگی، یک بیماری محسوب نمی‌شود و به این معنا نیست که به پایان زندگی‌شان نزدیک شده‌اند. سن یائسگی در زنان معمولاً اوایل دهه‌ی ۵۰ سالگی است.
نکته‌ی جالب‌توجه اینجاست که یائسگی لزوماً در میان‌سالی اتفاق نمی‌افتد و بعضی از خانم‌های جوان هم ممکن است یائسه شوند، که به آن یائسگی زودرس می‌گویند.
علائم یائسگی:
- بی‌نظمی در عادت ماهانه
- گُرگرفتگی: گرگرفتگی باعث می‌شود که شما ناگهان یک گرمای شدید در صورت و بالاتنه‌تان احساس کنید. این حالت می‌تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه یا بیشتر طول بکشد.
- تعریق شبانه: گرگرفتگی در هنگام خواب می‌تواند به تعریق شبانه منجر شود. تعریق‌های شبانه می‌توانند شما را بیدار کنند و باعث شوند در طول روز، بیشتر احساس خستگی کنید.
- احساس لرز: پس‌ازآنکه بدنتان به دنبال یک گرگرفتگی خنک شد، شما ممکن است سرما، سرد شدن پاها و لرز را تجربه کنید.
- تغییر فعالیت جنسی و تغییرات واژن: خشکی واژن، احساس ناراحتی در طول رابطه‌ی جنسی، میل جنسی کم و نیاز فوری به ادرار کردن از علائم سندروم تناسلی ادراری یائسگی (GSM) هستند.
- تغییرات احساسی: افسردگی خفیف، نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری را شامل می‌شوند.
- سایر تغییرات جسمانی (افزایش وزن، چاقی شکمی، سردرد و…)
یائسگی زودرس چیست؟
به‌طور طبیعی تا حدود ۵۰ سالگی که سن یائسگی است فرایند تخمک‌گذاری ادامه دارد اما با بروز یائسگی عملکرد تخمدان‌ها دچار اختلال می‌شود و فرد قادر به باروری نخواهد بود.
در شرایطی بیماری‌ها و یا عوامل دیگر باعث سریع‌تر شدن این فرایند می‌شوند و خانم قبل از ۴۵ سالگی یائسه می‌شود که به آن یائسگی زودرس (Premature menopaus) می‌گویند. این تغییر در زمان‌بندی ممکن است برای فرد مشکلاتی را ایجاد کند. ازجمله مشکلاتی که ممکن است برای فرد ایجاد شود، مشکلات قلبی عروقی است که در ادامه به‌تفصیل در رابطه با آن صحبت می‌کنیم.
علائم یائسگی زودرس چیست؟
در یائسگی قبل از ۴۰ سالگی (Premature Menopause) یا قبل از ۴۵ سالگی (Early Menopause)، برخی زنان ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند؛ به‌جز اینکه ممکن است باردار نشوند. زنان دیگر علائمی مشابه یائسگی طبیعی دارند (که در حدود سن ۵۱ سالگی اتفاق می‌افتد).
همچنین یائسگی زودرس می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی ازجمله؛ سابقه خانوادگی، سیگار کشیدن، پرتودرمانی، جراحی برداشتن تخمدان، جراحی برداشتن رحم، ایدز، اختلالات ژنتیکی و یا… رخ دهد.
اما یک سؤالی که این روزها بسیار مطرح است و ما در پی جواب به آن در این مقاله هستیم این است که؛ آیا بیماری‌های قلبی باعث یائسگی زودرس شده؟ یا یائسگی زودرس خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش داده؟ با ما همراه باشید تا به پاسخ این سؤال برسیم!
آیا بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث یائسگی زودرس شوند؟
تحقیقات جدید رابطه‌ای مثبت بین بیماری‌های قلبی عروقی و شروع زودرس یائسگی کشف کرده‌اند. ممکن است خطر CVD در اوایل زندگی از طریق مکانیسم‌های مشابه به یائسگی زودرس کمک کند. در یک مطالعه مسیر عوامل خطر برای CVD (مانند کلسترول، وزن و فشارخون) که در دوران پیش از یائسگی اندازه‌گیری شد، بازمان یائسگی طبیعی بعدی مرتبط است.
تأثیر یائسگی زودرس بر بیماری‌های قلبی عروقی چیست؟!
تحقیقات جدید به پیوند این دو باهم اشاره دارد. زنانی که قبل از ۴۰ سالگی به یائسگی می‌رسند و یائسگی زودرس را تجربه می‌کنند، در مقایسه با زنانی که زودهنگام این دوران را طی نمی‌کنند، تا 40 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب هستند.
این یافته‌ها ممکن است به بهبود نحوه ارزیابی خطر قلبی در زنان به پزشکان کمک کند. دکتر مهتا لاکسمی، پروفسور بخش پزشکی قلب و عروق و مدیر قلب و عروق پیشگیری و سلامت قلب و عروق زنان در مرکز پزشکی وکسنر دانشگاه ایالتی اوهایو در کلمبوس، می‌گوید: «این یافته‌ها به آنچه قبلاً درباره یائسگی زودرس و خطر قلبی عروقی می‌دانیم اضافه می‌کند. ازآنجایی‌که دستورالعمل‌های اخیر پیشگیری اولیه در سال 2019 منتشر شد و یائسگی زودرس به‌عنوان افزایش‌دهنده خطر بیماری عروق کرونر قلب اضافه شد، به پزشکان کمک کرد تا شروع به پرسیدن این سؤال کنند: “در چه سنی یائسگی را تجربه کردید؟” به عقیده دکتر لاکسمی به‌راستی، این یافته‌ها می‌توانند فرصت‌های جدیدی برای بهبود سلامت قلب زنان ایجاد کنند.»
چگونه زنان یائسه می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهند؟
سبک زندگی سالم در پیشگیری از بیماری قلبی در زنانی که دچار یائسگی زودرس شده‌اند، نقش بسزایی دارد. گنجاندن نکات زیر در زندگی روزمره ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی در طول و بعد از یائسگی کمک کند:
1. از سیگار پرهیز کنید! یا آن را ترک کنید!
خطر حمله قلبی در افراد سیگاری دو برابر (یا بیشتر) نسبت به افراد غیر سیگاری است. علاوه بر حذف سیگار، از دود دست‌دوم سیگار نیز دوری‌کنید، زیرا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را نیز افزایش می‌دهد.
2. وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنید!
هر چه بیشتر از وزن ایده آل خود بیشتر باشید، قلب شما برای تأمین مواد مغذی بدنتان سخت‌تر کار می‌کند. تحقیقات نشان داده است که اضافه‌وزن به شروع بیماری قلبی کمک می‌کند.
3. در طول هفته به‌صورت مرتب ورزش کنید.
قلب مانند هر ماهیچه دیگری است و برای قوی و سالم نگه‌داشتن آن باید تلاش کرد. فعال بودن یا ورزش منظم (در حالت ایده آل، حداقل 150 دقیقه در هفته) به بهبود میزان پمپاژ خون توسط قلب در بدن شما کمک می‌کند. فعالیت و ورزش همچنین به کاهش بسیاری از عوامل خطر دیگر کمک می‌کند. به کاهش فشارخون و کلسترول بالا کمک می‌کند، استرس را کاهش می‌دهد، به کاهش وزن کمک می‌کند و سطح قند خون را بهبود می‌بخشد. قبل از اینکه سطح فعالیت خود را افزایش دهید، در صورت عدم فعالیت با پزشک خود مشورت کنید.
4. رژیم غذایی سالم داشته باشید!
رژیم غذایی کم‌چربی اشباع را دنبال کنید؛ چربی ترانس کم (چربی‌های هیدروژنه جزئی)؛ و سرشار از فیبر، غلات کامل، حبوبات (مانند لوبیا و نخود)، میوه‌ها، سبزی‌ها، ماهی، غذاهای غنی از ویتامین و سویا.
5. درمان و کنترل پزشکی خود را پیگیری کنید.
دیابت، کلسترول بالا و فشارخون بالا احتمال ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد. به‌صورت سالیانه یک آزمایش چکاب دهید تا بتوانید این موارد را چک کنید.
و سخن آخر… نکته‌ای برای پزشکان و بیماران!
به‌طورکلی زنان و پزشکانی که به آن‌ها مراجعه می‌کنند، باید در مورد سن یائسگی صحبت کنند.
دکتر فرینی می‌گوید: «نکته کلیدی در اینجا این است که ما باید زودتر از بیماران خود درباره تاریخچه یائسگی‌شان بپرسیم تا بتوانیم در موردبررسی و اصلاح عوامل خطر قلبی عروقی آن‌ها برای کمک به سالم ماندن آن‌ها در دهه‌های آینده فعال باشیم.» او می‌افزاید، اگر زنان قبل از 40 سالگی یائسگی را تجربه کرده‌اند و پزشک آن‌ها در مورد آن سؤالی نمی‌پرسد، آن‌ها باید برای شروع گفتگو احساس قدرت کنند و خود جسارت بیان این مسئله را داشته باشند زیرا این مسئله دارای اهمیت زیادی است.
دیدگاهتان را بنویسید