خطرناک ترین عوارض عمل قلب باز

عوارض عمل قلب باز چیست؟

در این مقاله از سری مقالات بهترین فوق تخصص قلب و عروق ، ما تمام عوارض عمل قلب باز که احتمال دارد برای هر فردی که این عمل را انجام میدهد رخ دهد، معرفی و بررسی خواهیم کرد. اما ابتدا پیشنهاد می کنم مقاله آشنایی با عمل قلب باز را مطالعه کنید.

سکته قلبی از عوارض عمل قلب باز

3 درصد از بیماران حین عمل جراحی دچار سکته قلبی می شوند. بالا رفتن بعضی از آنزیم های خاص نشان دهنده بروز سکته قلبی در بیمار، حین عمل جراحی است. در افرادی که دچار درد شدید قفسه صدری قبل از عمل جراحی هستند، رگ اصلی یا ۳ رگ قلبی درگیر است و بیماران خانم بیشتر مستعد سکته قلبی حین عمل جراحی هستند.

سکته مغزی از عوارض عمل قلب باز

 هنگام عمل جراحی، روی شریان یا رگ آئورت دستکاری هایی انجام می گیرد. به همین دلیل ممکن است ذراتی از آترواسکلروز حرکت کند و به مغز برسد. حرکت این ذرات داخل مغز ممکن است باعث آمبولی شود که منجر به سکته مغزی خواهد شد. گاهی علت این مورد از عوارض عمل قلب باز، پایین آمدن فشار خون بیمار در طول عمل جراحی است، به خصوص افرادی که قبل از عمل جراحی فشار خون بالا داشته اند.

از دست دادن شنوایی یا احساس سنگینی در قفسه سینه، سر یا گوش ها

شما ممکن است بیشتر از قبل، متوجه ضربان قلب خود باشید زیرا طی عمل، جراح، کیسه اطراف قلب (پریکارد) شما را باز کرده است. باز کردن پریکارد بخشی از عمل است. پریکارد باز نگه داشته می شود و جای نگرانی نیست از آنجا که پریکاردیوم تقریباً به اندازه سه ورق کاغذ ضخیم است، باز گذاشتن آن به این معنی است که شما ممکن است ضربان قلب خود را با وضوح بیشتری نسبت به قبل بشنوید. این شرایط به مرور از بین می رود.

فیبریلاسیون دهلیزی از عوارض عمل قلب باز

 تقریبا ۴۰ درصد از بیماران  بعد از جراحی قلب باز دچار فیبریلاسیون دهلیزی در روز دوم تا سوم می شوند. دهلیزها برای ایجاد ضربان قلب باید با هم منقبض شوند و خون داخل حفره ها را به فضای بطنی منتقل کنند. گاهی در اثر اختلال عملکرد و اختلال در هدایت الکتریکی، در اصطلاح حالتی مانند پرپر زدن اتفاق می افتد که به آن «فیبریلاسیون» گفته می شود.

در واقع، همه قسمت های دهلیز با هم منقبض نمی شوند و این مسئله باعث می شود خون کافی وارد بطن ها نشود و فیبریلاسیون رخ دهد که فرد را مستعد ایجاد لخته داخل دهلیز می کند. اگر لخته جدا شود ممکن است به سوی مغز و اندام های دیگر حرکت کند و به صورت سکته مغزی یا ایسکمی (کاهش خونرسانی) کلیه و سایر اندام ها بروز کند.

 عوامل خطری که باعث ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی می شوند، فشار خون بالا و نارسایی قلبی قبل از عمل جراحی قلب باز هستند. البته جراح برای کاهش احتمال فیبریلاسیون دهلیزی از داروهایی استفاده می کند. ۸۰ درصد از بیمارانی که بعد از عمل جراحی قلب باز دچار فیبریلاسیون دهلیزی می شوند، خود به خود و طی ۲۴ ساعت به شرایط عادی برمی گردند.

هذیان از عوارض عمل قلب باز

احساس گیجی و مستی، هنگامی که اولین بار پس از عمل از خواب بیدار می شوید طبیعی ست. با از بین رفتن ماده بیهوشی، احساس هوشیاری بیشتری خواهید داشت. هر چند گاهی اوقات، ممکن است افراد دچار وضعیتی شوند که هذیان پس از عمل نامیده می شود. هذیان به معنای آن است که شما در وضعیت گیجی هستید. این امر پس از انجام بیهوشی شایع است و تقریباً از هر چهار نفری که تحت عمل جراحی قلب قرار می گیرند یک نفر به این عارضه دچار می گردد.

این وضعیت معمولاً چند روز پس از جراحی اتفاق می افتد و می تواند شما را دچار احساساساتی چون گیجی تحریک پذیری، عصبانیت یا گریه کند. این شرایط می تواند خواب شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، شما ممکن است، رویای واضحی داشته باشید. حافظه شما نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.

هذیان می تواند توسط عواملی مانند عفونت، سطح اکسیژن پایین، کمبود آب بدن و اثرات جراحی بر روی مغز شما ایجاد شود. با درمان این عوامل، احساس بهتری خواهید داشت و هذیان از بین می رود. با این حال، ممکن است لازم باشد شما نسبت به افرادی که هذیان ندارند، مدت طولانی تری (چند روز یا هفته) در بیمارستان بمانید. برای برخی از افراد، تأثیر هذیان می تواند طولانی مدت باشد و ممکن است به حمایت مداوم نیاز باشند.

نارسایی کلیه از عوارض عمل قلب باز

 عارضه بعدی در بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته اند، نارسایی کلیه است. گاهی نارسایی کلیه شدید است و بیمار به دیالیز نیاز دارد. احتمال مرگ و میر در این گروه از افراد بسیار بالاست و عامل خطر در چنین بیمارانی سن بالا، ابتلا به دیابت، اختلال در سطح کراتینین قبل از عمل جراحی و نارسایی قلبی است.

خونریزی از عوارض عمل قلب باز

هنگام عمل جراحی درن هایی در ناحیه جراحی قرار داده می شود تا ترشحات را خارج کند. اگر ترشحات از یک مقداری بیشتر باشد نشان دهنده این است که از خلال پیوندها نشت خون وجود دارد؛ یعنی پیوند به خوبی انجام نگرفته است.

چنین بیمارانی نیاز به عمل جراحی دوباره دارند و این کار احتمال مرگ و میر و عفونت جناغ را افزایش می دهد. زمان استفاده از لوله گذاری داخل ریه نیز طولانی تر خواهد بود.

ایجاد لخته خونی بعد از عمل قلب باز

لخته شدن خون یا ترومبوآمبولی می تواند پس از هر نوع جراحی اتفاق بیفتد. با این حال، اگر سیگاری یا چاق باشید، یا اینکه نتوانید حرکت زیادی انجام دهید (بی تحرکی) خطر ایجاد آن بیشتر می شود. این لخته ها معمولاً در پاهای شما ایجاد شده و به عنوان ترومبوز ورید عمقی یا DVT شناخته شده است. گاهی اوقات، لخته ها می توانند به ریه های شما منتقل شده و در آنجا مشکلات جدی تری ایجاد کنند و تهدید کننده حیات باشد.

علائم احتمالی که نشان می دهند لخته از پای شما به سمت ریه ها حرکت کرده است، شامل تورم در پا، درد در ساق پا، تنگی نفس و درد قفسه سینه می باشد. پزشک در مورد سابقه پزشکی شما، با شما صحبت خواهد کرد، و ارزیابی می کند که آیا در معرض خطر لختگی خون هستید یا خیر. چون از این طریق او می تواند قبل از عمل، برای پیشگیری برنامه ریزی کند. که این کار معمولاً در ارزیابی قبل از عمل انجام می شود.

سرفه از عوارض عمل قلب باز

 یکی از عوارض شایع که ممکن است مدت زیادی طول بکشد، سرفه است. حین جراحی ریه ها روی هم می خوابد و عمل تبادل هوا با دستگاه انجام می شود. برای این که ریه ها بتوانند عملکرد دوباره خود را از سر گیرند، دستگاه هایی برای بهبود تنفس به بیماران داده می شود تا بتوانند عمل دم را با آن انجام دهند. این کار کمک می کند ریه ها باز شوند.

علت عمده سرفه های مکرر بیمار باز نشدن ریه هاست. استفاده از دستگاه باید در خانه نیز ادامه یابد. اگر سرفه ها کمتر نشوند و به خصوص هنگامی که بیمار دراز می کشد، شدت یابند ممکن است به علت تجمع مایع داخل ریه باشد. در این مواقع حتما باید بیمار را به پزشک متخصص ارجاع داد.

سرفه ناشی از ریفلاکس

 بعضی از بیماران بعد از عمل جراحی دچار ریفلاکس می شوند. علت آن تجویز داروهای متعدد و جدیدی است که بیمار باید بعد از عمل جراحی مصرف کند. ریفلاکس باعث سرفه می شود و گاهی این سرفه ها با سرفه های ناشی از عوارض قلبی و جراحی اشتباه گرفته می شود. البته این موارد از سوی پزشک قابل شناسایی است.

تجمع مایع داخل ریه

 طی جراحی قلب باز، قلب را برای مدتی از حرکت نگه می دارند. بعد از اتمام جراحی ممکن است بطن چپ دچار کاهش کارکرد شود. این عمل باعث می شود خون داخل ریه تجمع کند و از فضای ریه بیرون بزند. چنین مکانیسمی باعث جمع شدن و روی هم خوابیدن ریه ها می شود. تجمع مایع داخل ریه را می توان با دارو و گاهی هم با کشیدن مایع برطرف کرد.

عفونت قفسه سینه بعد از عمل قلب باز

بعد از بیهوشی، ممکن است به عفونت قفسه سینه مبتلا شوید. این امر در اثر تکثیر باکتری یا ویروس در خلط ایجاد می شود. بعد از عمل قلب باز، تنفس عمیق یا سرفه کردن ممکن است دشوار باشد، بنابراین خلط در ریه های شما جمع می شود.

فیزیوتراپیست به شما نشان می دهد که چگونه سرفه کنید و نفس عمیق بکشید تا بتوانید از عفونت قفسه سینه جلوگیری کنید. اگر بعد از عمل دچار عفونت قفسه سینه شدید، ممکن است نیاز به اکسیژن داشته باشید. اکسیژن از طریق ماسک صورت یا لوله های پلاستیکی کوچکی که درون سوراخ های بینی شما قرار می گیرند به شما داده می شود.

عفونت قفسه سینه با آنتی بیوتیک و مسکن درمان می شوند. بسته به شدت عفونت، این داروها ممکن است به صورت قرص یا قطره داخل وریدی، همچنین مایعات وریدی برای جلوگیری از کم آبی بدن به شما داده شود.

بهبود عفونت قفسه سینه به احتمال زیاد ترخیص شما از بیمارستان را چند روز یا گاهی هفته ها به تاخیر می اندازد.

درد جناغ و ستون فقرات از عوارض عمل قلب باز

 در جراحی قلب باز ابزاری استفاده می شود تا بتوان جناغ سینه را حدود ۱۵-۱۰ سانتی متر باز کرد. این روند یعنی فشار روی جناغ برای باز شدن، علاوه بر استخوان جناغ به ستون فقرات بیمار هم فشار وارد می کند. به همین دلیل بسیاری از بیماران بعد از عمل علاوه بر درد جناغ سینه از درد ستون فقرات نیز شکایت می کنند.

 درد قفسه سینه شاید برای بیمار نگران کننده باشد. گرچه بیمارانی که جراحی قلب باز می شوند با دردهای قلبی آشنایی دارند ولی باز هم باید به آنها اطمینان داد که احتمال دوباره گرفتگی عروق کم است و این درد عمدتا عضلانی و استخوانی است و با تجویز داروهای مسکن برطرف می شود.

ممکن است درد تا ۲-۱ سال بعد از عمل جراحی ادامه پیدا کند. اغلب با استفاده از داروهای ضد درد تا حدودی بهبود حاصل می شود. گاهی گرم کردن محل درد و استفاده از فیزیوتراپی و لیزر هایی در فیزیوتراپی استفاده می شود کمک زیادی به کاهش درد بیمار می کند.

ورم پا از عوارض عمل قلب باز

عروق وریدی از پای بیمار برداشته می شود. این وریدها قبل از عمل جراحی، وظیفه تخلیه خون از پا را بر عهده داشتند. البته با برداشتن وریدها، وریدهای جایگزین وجود دارد ولی تا شکل گیری دوباره و قوی تر شدن آنها برای اینکه بتوانند خون را به خوبی منتقل کنند، ممکن است در همان پا تورم ایجاد شود.

 برای برطرف کردن یا کاهش دادن این مشکل بیماران، جوراب هایی تجویز می شود که فشار مثبت ایجاد کند و از تجمع خون وریدی داخل پا جلوگیری شود تا وریدهای جدید شکل بگیرند و قطورتر شوند و بتوانند خون را بدون مشکل منتقل کنند.