خطر بارداری با بیماری قلبی
بارداری با قلب چه می‌کند؟
مکانیسم‌های تطابقی بدن مادر با بارداری شامل تغییرات قلبی – عروقی شاخص است. در بارداری برون ده قلبی به بیش از 40 درصد می‌رسد. همچنین مصرف اکسیژن مادر 20 درصد بیشتر می‌شود و فشارخون به میزان جزئی کاهش می‌یابد. به دلیل بروز این گونه تغییرات که اثر مستقیمی بر جریان خون و کارکرد قلب دارند؛ برخی بیماری‌های قلبی ممکن است تا زمان بارداری تشخیص داده نشوند از طرف دیگر، نشانه‌های بارداری طبیعی ممکن است وجود بیماری قلبی را تقلید کند. از این رو شاید این سوال پیش آید که خطر بارداری با بیماری قلبی چیست؟
به این معنی که خستگی، احساس سبکی در سر، ضعف، تنگی نفس، ادم (ورم) محیطی و حتی سنکوپ می‌تواند طی بارداری طبیعی نیز دیده شود و افرادی که در این زمینه تبحر کافی ندارند، ممکن است به بیماری قلبی مشکوک شوند.
اثرات بلندمدت حاملگی بر قلب چیست؟
همه ما به خوبی می‌دانیم که حاملگی فشار زیادی بر قلب می‌آورد اما اثرات منفی و مخرب حاملگی بر قلب هنوز به طور کامل مشخص نیست؛ اما بعضی از شرایط خاص هستند که حاملگی می‌تواند باعث بدتر شدن آن بشود.
مثلاً زنانی که جراحی اصلاح وضعیت عروق بزرگ قلبی را انجام داده‌اند ممکن است در دوران حاملگی عضلات قلبشان ضعیف شود و نتواند به‌خوبی کار کند.
همچنین برخی از افراد که دارای نارسایی ضعیف دریچه قلبی هستند ممکن است این نارسایی در دوران بارداری افزایش یابد. این وضعیت‌ها ممکن است پس از زایمان اصلاح نشود و به همین وضع باقی بماند.
خطر بارداری با بیماری قلبی
ضرورت برنامه‌ریزی قبل از حاملگی
فوق تخصص قلب و عروق شرایط شما را مطابق گایدلاین ها ارزیابی می‌کند و ریسک حاملگی را برای سلامت شما و جنین شما تعیین می‌کند. این مراقبت‌ها قبل، حین و پس از حاملگی ضروری است تا سبب نتیجه‌ی حاملگی مطلوب، تولد نوزاد سالم و همچنین عدم تشدید بیماری مادر حین حاملگی باشد.
- شما حتماً باید توسط متخصص قلب ویزیت و ارزیابی شوید.
- قبل از شروع و برنامه‌ریزی برای حاملگی موارد زیر باید کنترل شود:
- فشار خون و سطح کلسترول خون
- تشخیص بیماری قلبی عروقی موجود
- وجود بیماری قلبی و حمله قلبی یا مغزی قبلی
- قدرت عملکرد قلبی
- بیماری‌های دریچه‌ای قلب
خطرات بارداری با بیماری قلبی چیست؟
خطرات بستگی به ماهیت و شدت وضعیت و مشکل قلبی متفاوت هستند، مثلاً:
مشکلات مربوط به ریتم قلب:
گاهی اوقات موارد غیرطبیعی در حالت خفیف می‌توانند ریتم قلب شما را به هم بریزند که در دوران بارداری رایج می‌باشند. معمولاً برای این مشکل جای نگرانی وجود ندارد. احتمالاً در این شرایط پزشک دارو تجویز می‌کند. دقیقاً مانند شرایطی که افراد باردار نیستند.
مشکلات مربوط به دریچه:
دریچه مصنوعی قلب و یا عملکرد نامناسب و یا هرگونه حفره و زخم در این قسمت می‌تواند احتمال افزایش مشکلات را در دوران بارداری بالا ببرد. اگر دریچه قلب شما به درستی کار نمی‌کند، احتمالاً جریان خون افزایش پیدا می‌کند که در دوران بارداری رایج است. علاوه بر آن دریچه غیرطبیعی قلب و یا دریچه‌های مصنوعی خطر ابتلا به عفونت‌های خطرناک را افزایش می‌دهند.
قرار دادن دریچه مصنوعی قلب، همچنین می‌تواند خطرات جدی در دوران بارداری ایجاد کند که معمولاً در این شرایط داروهای رقیق‌کننده خون را برای فرد تجویز می‌کنند. البته ممکن است مصرف این داروها برای کودک خطرناک باشد.
نارسایی احتقانی قلب:
هم‌زمان که حجم خون افزایش پیدا می‌کند، نارسایی احتقانی قلب هم بدتر می‌شود.
نقص مادرزادی در قلب:
اگر شما با نقص مادرزادی در ناحیه قلب متولدشده باشید، فرزند شما نیز به احتمال بیشتری در معرض این مشکل قرار می‌گیرد؛ که معمولاً این مشکل در دوران بارداری و یا خیلی زود بعد از زایمان اتفاق می‌افتد.
چگونه از مشکلات قلبی در بارداری جلوگیری کنیم؟
همیشه از خودتان خوب مراقبت کنید. با مراقبت از خود می‌توانید سلامت کودکتان را نیز تضمین کنید. مثلاً اقدامات زیر را انجام دهید:
- قبل از زایمان حتماً ملاقات منظم به پزشک داشته باشید و شرایط خود را کاملاً برای او شرح دهید.
- داروها را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید. معمولاً پزشک در این شرایط بهترین دارو برای شما تجویز می‌کند.
- به اندازه کافی استراحت کنید. هر روز یک چرت داشته باشید تا خستگی بدن شما از بین برود و از انجام فعالیت‌های سخت و شدید فیزیکی خودداری کنید.
- افزایش وزن خود را تحت نظر داشته باشید. اضافه‌وزن در دوران بارداری نشان دهنده رشد کودک میباشد اما اضافه وزن بیش از حد زیاد، قطعاً فشار بیشتری را به قلب شما وارد می‌کند.
- اضطراب و خشم خود را کنترل کنید. از پزشک بپرسید که هرگونه مشکل و خطر احتمالی را برایتان شرح دهد و خودتان را آماده کنید. با دانستن واقعیت‌ها و سختی‌ها و مشکلات می‌توانید آرامش بیشتری داشته باشید.
- محدودیت‌ها را بشناسید. مثلاً باید از سیگار کشیدن خودداری کنید. الکل، کافئین و داروهای غیرقانونی مصرف نکنید.
بارداری
شانس اینکه فرزند دچار بیماری مادرزادی قلبی شود چقدر است؟
شانس ابتلا به بیماری مادرزادی قلبی در یک خانم سالم حدوداً 0.8 درصد هست. در بیشتر موارد نمی‌توان فهمید که علت این بیماری مادرزادی چیست اما اطلاعات کافی درباره عوامل خطری که ابتلای جنین به این دسته از بیماری‌ها را افزایش می‌دهد در دسترس است.
این عوامل خطر عبارت‌اند از:
- مصرف الکل توسط مادر
- چاقی مادر
- مصرف مواد مخدر
- دیابت
- رژیم غذایی نامناسب
- داشتن تب در طول حاملگی و یا برخی از عفونت‌های ویروسی.
برای گرفتن اطلاعات بیشتر در این مورد بهتر است با تیم درمانی خود صحبت کنید.
اگر یکی از والدین بیماری مادرزادی قلبی داشته باشد این ریسک به 3 تا 6 درصد افزایش میابد و اگر بیمار مادر باشد این ریسک بالاتر است.
در والدینی که نقص ژنی دارند و به واسطه این نقص ژنی دچار بیماری مادرزادی قلبی شده‌اند (مانند سندرم مارفان که حذف ژن 22q11 میباشد) 50 درصد شانس انتقال این نقص به فرزند وجود دارد.
ممکن است برای غربالگری این‌گونه نقایص پزشک قلب شما را به یک متخصص ژنتیک ارجاع دهد تا وجود این گونه نواقص را در جنین بررسی کند.
در هنگام زایمان چه اتفاقی می‌افتد؟
در مدت زایمان و به دنیا آمدن نوزاد گروه درمانی شامل پزشک زنان، پزشک قلب، پزشک بیهوشی و پزشک اطفال باید مراقبت‌های ویژه‌ای را برای مادر در نظر بگیرند.
در هنگام زایمان با هر انقباض رحم مقدار خون بیشتری به داخل گردش خون مادر بر می‌گردد. در این وضعیت قلب مجبور می‌شود که بیشتر کار کند، فشارخون مادر بالا می‌رود و هم جنین در مراحل آخر زایمان مادر خون زیادی از دست می‌دهد.
خطراتی که ممکن است نوزاد را تهدید کند چیست؟
همه اقدامات آمادگی برای باردهی را زنان دارای بیماری مادرزادی قلبی مانند بقیه زنانی که قصد حامله شدن دارند باید انجام دهند.
این کارها شامل سیگار نکشیدن، عادت درست غذایی، ورزش منظم، مدیریت استرس، دوری از مواد سمی شامل مخدرها شوینده‌ها و سرب میباشد.
اگر بیمار مبتلا به بیماری مادرزادی قلبی می‌خواهد مطمئن باشد که در طول دوران بارداری خطری نوزادش را تهدید نمی‌کند باید طبق دستورالعمل پزشک تمامی روندهای درمانی مورد نیاز را انجام دهد.
به محض اطلاع از حاملگی مادر باید یک سبک زندگی سالم و صحیح را در دوران بارداری پیشگیری کند و از تماس با مواد آسیب‌زا خودداری کند.
همچنین نیاز است تا بعد از زایمان نیز برنامه منظمی برای ملاقات پزشک و پیگیری ادامه روند درمان باشد. در طی این روندهای درمانی قبل از بارداری و در طول بارداری سلامت جسمی جنین تا حد زیادی تضمین می‌شود.
خطر بارداری با بیماری قلبی
خطرات داروها برای بیماران قلبی در بارداری
داروهایی که در دوران بارداری مصرف می‌شوند، می‌توانند روی کودک تأثیرگذار باشند. اغلب فواید این داروها بیشتر از خطرات آن‌هاست. اگر برای کنترل وضعیت قلب خود به دارو نیاز دارید، حتماً باید متخصص قلب این دارو را برای شما تجویز کند که به بارداری شما نیز کمترین آسیبی وارد نشود. دقیقاً داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید. هرگز این دارو را سر خود قطع نکنید و یا دوز آن‌ها را تغییر ندهید.
چه علائم و نشانه‌هایی هستند که باید آن‌ها را به پزشک گزارش کنم؟
اگر هرکدام از علائم عنوان شده در این بخش از نمناک را داشتید، حتماً به پزشک اطلاع‌رسانی کنید:
- تنگی نفس
- کوتاهی نفس و سختی تنفس
- ضربان قلب نامنظم
- تپش قلب یا نبض نامنظم
- درد قفسه سینه
- سرفه خونی یا سرفه در شب
- چماقی شدن انگشتان
- عدم ثبات دست و پاها
چه موقع بارداری با وجود بیماری قلبی بیش از حد خطرناک است؟
متأسفانه بارداری در برخی از انواع بیماری‌های قلبی، بیش از حد خطرناک است و موجب آسیب به مادر و جنین خواهد شد.
به عقیده پزشکان، اگر مادر مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی باشد، به طوری که قلب در وضعیت عادی و غیر بارداری نیز به خوبی کار نکند، هرگز قادر به تحمل فشار مضاعف در دوران بارداری نخواهد بود و لذا باید از این امر اجتناب کند.
بیماری‌هایی مانند ضعف شدید عضله قلب موسوم به كارديوميوپاتی شديد، انسدادهای شدید بطن چپ قلب، پرفشاری ریوی، تنگی شدید دریچه‌ای، ضرباهنگ نامنظم، بیماری اتساع آئورت يا بیماری‌های بافت همبند مانند سندرم مارفان که یک اختلال ژنتیکی است و اعضایی همچون دستگاه اسکلتی بدن، قلب، چشم‌ها و ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خطرات فراوانی در بارداری خواهد داشت.
بارداری
آیا فرد می‌تواند زایمان طبیعی داشته باشد؟
بیشتر زنان حامله‌ای که بیماری مادرزادی قلبی دارند می‌توانند به صورت زایمان طبیعی کنند. در واقع این روش زایمان در این بیماران روش ارجح است. زایمان به روش سزارین تنها در مواردی صورت می‌گیرد که از نظر پزشکی نیاز به انجام این کار باشد.
شیر دادن به کودک
شیردهی معمولاً توسط بسیاری از خانم‌ها با مشکلات قلبی انجام می‌شود؛ حتی آن‌هایی که دارو مصرف می‌کنند؛ اما در هر صورت برنامه درمانی توسط پزشک به شما ارائه خواهد شد.
اگر بیماری قلبی شما مادرزادی باشد، احتمالاً هنگام شیردهی مشکلاتی وجود خواهد داشت و شاید پزشک شما را از این کار منع کند زیرا ممکن است عفونت‌های رایج در این شرایط به وجود بیاید. در بعضی از شرایط ممکن است که دوشیدن شیر مادر برای تغذیه نوزاد توصیه شود.
دیدگاهتان را بنویسید