آشنایی با بیماری عروق محیطی
بیماری عروق محیطی؛ از علل تا درمان!
بیماری‌های قلبی، اولین و مهم‌ترین عامل مرگ و ناتوانی در دنیا به شمار می‌روند. این بیماری‌ها انواع مختلفی دارند و به‌طورکلی به سه دسته اصلی «بیماری عروق کرونری قلب»، «بیماری عروق مغز» و «بیماری عروق محیطی» تقسیم‌بندی می‌شوند.
اما بیماری عروق محیطی چیست؟ چقدر در رابطه با آن می‌دانید؟
بیماری عروق محیطی کاهش گردش خون به قسمتی از بدن غیر از مغز یا قلب است. علت آن تنگی یا مسدود شدن رگ خونی است. علت اصلی آترواسکلروز است، که تجمع رسوبات چربی است که یک رگ خونی، معمولاً یک شریان را باریک می‌کند. رگ خونی باریک، گردش خون را به قسمت مرتبط بدن کاهش می‌دهد. همچنین شایان‌ذکر است که، فرد مبتلابه بیماری عروق محیطی تا ۶ برابر بیشتر در معرض خطر حمله یا سکته قلبی است!
تا پایان مقاله امروز از سایت بهترین فوق تخصص قلب و عروق همراه ما باشید تا علائم بیماری عروق محیطی را بهتر بشناسید و با درمان و علل آن نیز آشنا شوید.
بیماری عروق محیطی چیست؟
بیماری عروق محیطی که به آن PVD هم می‌گویند؛ یک اختلال گردش خون است که باعث تنگ شدن، انسداد یا اسپاسم عروق خونی خارج از قلب و مغز می‌شود. این می‌تواند در سرخ رگ‌ها یا سیاهرگ‌های شما اتفاق بیفتد. PVD یا بیماری عروق کرونر معمولاً باعث درد و خستگی، به‌خصوص به هنگام ورزش می‌شود؛ البته این درد با استراحت بهبود می‌یابد.
همان‌طور که متذکر شدیم، در بیماری عروق محیطی (PVD)، عروق خونی باریک می‌شوند و جریان خون کاهش می‌یابد. این می‌تواند به دلیل تصلب شرایین یا “سخت شدن شریان‌ها” باشد یا می‌تواند ناشی از اسپاسم عروق خونی باشد. در تصلب شرایین، پلاک‌ها در رگ ایجاد می‌شوند و جریان خون و اکسیژن را به اندام‌ها و اندام‌ها محدود می‌کنند.
بیماری عروق محیطی عمدتاً بر رگ‌های خونی پاها و کلیه‌ها و به‌طورمعمول بازوها تأثیر می‌گذارد. PVD به‌عنوان بیماری شریان محیطی، بیماری انسداد شریان محیطی یا آترواسکلروز محیطی نیز شناخته می‌شود.
هنگامی‌که آترواسکلروز در شریان‌های قلب رخ می‌دهد، بیماری عروق کرونر نامیده می‌شود. آترواسکلروز در شریان‌های مغز بیماری عروق مغزی نامیده می‌شود.
همچنین همان‌طور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم، افراد مبتلابه بیماری عروق محیطی تا شش برابر بیشتر در معرض حمله قلبی یا سکته قرار دارند.
انواع بیماری عروق محیطی چیست؟
دو نوع اصلی بیماری عروق محیطی (PVD) عبارت‌اند از: عملکردی و عضوی.
نوع عملکردی:
در این نوع از بیماری عروق محیطی، هیچ چگونه آسیب فیزیکی به ساختار رگ‌های خونی شما وارد نمی‌شود. در عوض، عروق شما در پاسخ به عوامل دیگری مانند سیگنال‌های مغزی و تغییرات دما، گشاد و باریک می‌شوند. باریک شدن رگ‌های خونی، باعث کاهش جریان خون می‌شود.
نوع عضوی:
این نوع از بیماری عروق محیطی، شامل تغییراتی در ساختار رگ‌های خونی مانند التهاب، پلاک‌ها و آسیب بافتی است.
دلیل ابتلا به بیماری عروق محیطی چیست؟
علل عروق محیطی نوع عملکردی
عروق شما به‌طور طبیعی در پاسخ به محیط پهن و باریک می‌شوند. اما در PVD عملکردی، عروق شما در پاسخ خود اغراق می‌کنند. بیماری رینود، زمانی که استرس و دما بر جریان خون شما تأثیر می‌گذارد، نمونه‌ای از PVD عملکردی است.
شایع‌ترین علل نوع عملکردی عبارت‌اند از:
- استرس عاطفی
- دمای سرد
- کار با ماشین‌آلات یا ابزارهای ارتعاشی
- مواد مخدر
علل عروق محیطی نوع عضوی
PVD عضوی به این معنی است که در ساختار رگ‌های خونی شما تغییری ایجاد می‌شود. به‌عنوان‌مثال، تجمع پلاک ناشی از تصلب شرایین می‌تواند باعث باریک شدن رگ‌های خونی شما شود.
علل اولیه نوع عضوی عبارت‌اند از:
- سیگار کشیدن
- فشارخون بالا
- دیابت
- کلسترول بالا
علل اضافی PVD عضوی شامل صدمات شدید، عضلات یا رباط‌ها با ساختار غیرطبیعی، التهاب عروق خونی و عفونت است.
سایر علل ابتلا به بیماری عروق محیطی
علل دیگر PVD عبارت‌اند از:
- لخته شدن خون: لخته خون می‌تواند رگ خونی را مسدود کند.
- التهاب سرخرگ‌ها یا آرتریت: آرتریت می‌تواند باعث باریک شدن یا ضعیف شدن شریان‌ها شود. برخی از شرایط خود ایمنی منجر به واسکولیت می‌شود. این التهاب می‌تواند نه‌تنها بر شریان‌ها، بلکه سایر سیستم‌های اندام را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
- عفونت: التهاب و جای زخم ناشی از عفونت می‌تواند رگ‌های خونی را مسدود، باریک یا ضعیف کند. سالمونلوز (عفونت با باکتری سالمونلا) و سیفلیس، هر دو، عفونتی هستند که به‌طور سنتی به عروق خونی آسیب می‌رسانند.
- نقص‌های ساختاری: نقص در ساختار رگ خونی می‌تواند باعث باریک شدن آن شود. بیشتر این‌ها در بدو تولد به دست می‌آیند و علت آن ناشناخته است. بیماری تاکایاسو یک بیماری عروقی است که به آئورت، رگ خونی بزرگی که خون را از قلب به بدن می‌رساند، آسیب می‌رساند. بیشتر در بین زنان آسیایی شایع است.
- آسیب: رگ‌های خونی ممکن است در تصادفاتی مانند خراب شدن ماشین یا سقوط بد آسیب ببینند.
علائم بیماری عروق محیطی چگونه ظاهر می‌شود؟
برای بسیاری از افراد، اولین علائم بیماری عروق محیطی به‌آرامی و به‌طور نامنظم شروع می‌شود. ممکن است احساس ناراحتی مانند خستگی و گرفتگی در پاها و یا ران خود داشته باشید که با فعالیت بدنی به دلیل کمبود جریان خون، بدتر می‌شود.
همچنین باید بدانید، تنها حدود 60 درصد از افراد مبتلابه بیماری عروق محیطی دارای علائم هستند. تقریباً همیشه، علائم ناشی از عدم دریافت خون کافی از عضلات پا است. اینکه آیا علائم دارید تا حدی بستگی به این دارد که کدام شریان تحت تأثیر قرارگرفته و جریان خون تا چه حد محدودشده است.
شایع‌ترین علائم بیماری عروق محیطی عبارت‌اند از:
- بی‌حسی، گزگز یا ضعف در پاها
- احساس سوزش یا درد در پاها یا انگشتان پا در هنگام استراحت
- زخم‌هایی روی پا که خوب نمی‌شوند
- ناتوانی جنسی
- کاهش رشد مو در پاها
- انگشتان پا به آبی‌رنگ شده و ناخن‌های پا ضخیم‌تر و کدر شده
- ضربان نامنظم قلب
- نبض ضعیف و ضربان ضعیف در کف پا
همچنین به یاد داشته باشید، داشتن علائم در هنگام استراحت نشانه بیماری عروق محیطی به‌صورت شدیدتر است.
عوامل زمینه‌ساز برای ابتلا به بیماری عروق محیطی چیست؟
عوامل خطر متعددی برای ابتلا به بیماری عروق محیطی وجود دارد. برخی از این عوامل خطر عبارت‌اند از:
- سن بالای 50 سال
- اضافه‌وزن
- کلسترول غیرطبیعی
- سابقه بیماری عروق مغزی یا سکته مغزی
- بیماری قلبی
- دیابت
- سابقه خانوادگی کلسترول بالا، فشارخون بالا
- ابتلا یکی از اعضا خانواده به بیماری عروق محیطی
- فشارخون بالا خود فرد
- ابتلا به بیماری کلیوی و تحت دیالیز قرار گرفتن
انتخاب برخی از سبک‌های زندگی نیز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری عروق محیطی را افزایش دهد. این سبک‌های زندگی که می‌تواند خطر ابتلا به PVD را افزایش دهد عبارت‌اند از:
- عدم شرکت در ورزش بدنی
- عادات غذایی ضعیف
- سیگار کشیدن
- استفاده مواد مخدر
درمان بیماری عروق محیطی چگونه صورت می‌گیرد؟
گزینه‌های درمان بیماری عروق محیطی، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروها:
برای کمک به درمان بیماری عروق محیطی، داروهایی مانند استاتین‌ها برای کاهش کلسترول LDL و داروهای ضد فشارخون برای کاهش فشارخون تجویز می‌شود.
داروهایی برای درمان لخته‌های خون:
درمان ممکن است شامل داروهای مختلف (ازجمله داروهای ضد انعقاد و داروهای ضد پلاکت) برای جلوگیری از ایجاد لخته‌های خون و داروهایی (ازجمله ترومبولیتیک‌ها) باشد که لخته‌های خون موجود را حل می‌کند.
آنژیوپلاستی:
این روش که معمولاً تحت آرام‌بخشی و بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، شامل کشیدن یک لوله نازک به داخل رگ خونی باریک شده از طریق یک برش کوچک، معمولاً در ساق پا است. هنگامی‌که لوله نازک به محل باریک یا مسدود شده رسید، بالون کوچک روی نوک آن باد می‌شود. این رگ خونی را گشاد می‌کند و جریان خون را بهبود می‌بخشد. آنژیوپلاستی معمولاً به‌عنوان یک اقدام موقت در نظر گرفته می‌شود.
قرار دادن استنت با جراحی:
استنت یک “آستین” فلزی است که در طی یک روش آنژیوپلاستی در داخل رگ خونی باریک شده کاشته می‌شود تا آن را باز کند. استنت‌ها ممکن است با داروهایی آغشته شوند که به جلوگیری از باریک شدن بافت اسکار در ناحیه تحت درمان رگ خونی کمک می‌کنند.
آترکتومی:
این عمل شامل بریدن انسداد چربی با یک ابزار کوچک اسکالپل مانند است.
جراحی بای پس:
این عمل معمولاً فقط در موارد شدیدی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند یا در مواردی که بخش‌های بزرگی از رگ خونی بیمار را درگیر می‌کنند، در نظر گرفته می‌شود. بخشی از ورید سالم از جای دیگری در بدن گرفته می‌شود و با جراحی پیوند می‌زند تا جریان خون در اطراف انسداد رگ خونی آسیب‌دیده مسیریابی شود. جراح ممکن است گاهی از یک قطعه لوله مصنوعی برای منحرف کردن جریان خون استفاده کند.
بیماری عروق محیطی، اگر به‌موقع تشخیص داده شود، در بسیاری از موارد به درمان‌های سبک زندگی پاسخ می‌دهند. یکی از راه‌های اندازه‌گیری بهبود این است که اندازه‌گیری کنید که چقدر می‌توانید بدون درد راه بروید. با درمان مؤثر، باید بتوانید به‌تدریج فاصله را افزایش دهید.
دیدگاهتان را بنویسید